(Απόσπασμα από το μέλλον να εκδοθεί βιβλίο του με τίτλο «TO ΡΟΥΜΛΟΥΚΙ (ΚΑΜΠΑΝΙΑ) ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΟΚΡΑΤΙΑ», όπου θα παρατίθεται και η σχετική βιβλιογραφία)
Από τα πρώτα έτη της κατάκτησης (επί Μουράτ Α΄ 1362-89) εφαρμόστηκε στους κατοίκους της περιοχής το παιδομάζωμα (devsirme) για τα γενιτσαρικά σώματα (yeniceri = νέα δύναμη). Ήταν μία δυσβάστακτη υποχρέωση των υπόδουλων χριστιανών όλης της Βαλκανικής. Κάθε επτά χρόνια και αργότερα κάθε πέντε ή τέσσερα, οι υπόδουλοι Έλληνες και φυσικά και οι Ρουμλουκιώτες απέδιδαν την αποκληθείσα και «ανθρώπινη δεκάτη» ή «δεκάτη του αίματος», που στερούσε από το σκλαβωμένο γένος τους ανθούς και τις ελπίδες της ανάκαμψής του, αφού στρατολογούνταν για το σώμα των Γενιτσάρων οι από 15 έως 20 ετών έφηβοι νέοι των «απίστων». Επίσης αγόρια από έξι έως δέκα ετών συγκεντρώνονταν για την υπηρεσία της σουλτανικής αυλής (ίτς – ογλάν).
Σε φιρμάνι που υπέγραψε στις 29 Μαρτίου 1601 ο σουλτάνος Mεχμέτ Γ΄ (1595-1603), στην Αδριανούπολη, το οποίο έστειλε στον μπεηλέρμπεη της Ρούμελης και κοινοποιήθηκε ακολούθως στον καδή της Βέροιας, αναφέρει επί λέξει: «Με την άφιξη του παρόντος Αυτοκρατορικού διατάγματός μου, καθίσταται γνωστό ότι από τη σύσταση του μεγάλου Οσμανικού κράτους και του θεοφρούρητου Χαλιφάτου του θεόπεμπτου προφήτου των πιστών συνηθίζεται, όπως για τη σύσταση και οργάνωση των γενναίων γενιτσαρικών μου ταγμάτων στρατεύονται και αποστέλλονται στα οτζάκια των γενιτσάρων οι από 15 έως 20 ετών καλλίμορφοι, αρτιμελείς και προς πόλεμο κατάλληλοι νέοι των απίστων. Έχοντες την υψηλή επιθυμία, όπως και φέτος εφαρμοσθεί το έθιμο αυτό προς ενίσχυση των γενιτσαρικών ταγμάτων, διατάσσουμε και παραγγέλουμε, όπως με την άφιξη του παρόντος φιρμανίου, να διορίσετε και αποστείλετε αμέσως ικανό αριθμό μπουμπασίρηδων, ώστε μ’ αυτούς να επιληφθείτε το ταχύτερο της επιλογής και αποστολής των νέων γενιτσάρων. Να γνωρίζετε επίσης ότι οι μουμπασίρηδες, που θα αποσταλούν με την υψηλή μου εντολή, θα έχουν το δικαίωμα, όπως, εφόσον παρίσταται ανάγκη, εφαρμόζουν τις διατάξεις του ιερού φετβά του σειχουλισλαμάτου, σύμφωνα με το οποίο, όταν κάποιος από τους απίστους γονείς ή κάποιος άλλος αντισταθεί στην παράδοση του γενίτσαρου γιού του, να απαγχονίζεται αμέσως στο κατώφλι της θύρας του, του αίματός του θεωρουμένου άνευ αξίας. Τελικά διατάσσουμε, να καταστήσετε γνωστό στο λαό το παρόν αυτοκρατορικό διάταγμα, μεταδίδονας το περιεχόμενό του με κήρυκες στις σουλτανικές οδούς της μεγάλης Μου επικράτειας. …»
Συνήθως τελάληδες ανακοίνωναν στα χωριά την επικείμενη άφιξη των στρατολόγων, που θα έκαναν το παιδομάζωμα. Όταν έφτανε στο χριστιανικό χωριό ο γιαγιάμπασης (διοικητής των σπαχήδων) και ο υποτιμητικά επονομαζόμενος «αλογάρης» (ο ειδικός στρατολόγος) με το ένoπλο μπουλούκι τους, ο παπάς περίμενε έτοιμος με τους καταλόγους της ενορίας, το ίδιο και οι πατεράδες με τους γιούς τους. Oι μανάδες με τις αδελφές έμεναν και θρηνούσαν στο σπίτι, αγωνιώντας εάν θα ξανάβλεπαν τα αγόρια της οικογένειας. Εάν κάποιος γονιός αρνούνταν ή αντιστέκονταν να παραδώσει το γιό του, το ένοπλο απόσπασμα τον αναζητούσε στο σπίτι του και τον έσφαζαν. Τα υποψήφια παιδιά υποβάλλονταν σε εξετάσεις, για να διαπιστωθεί η σωματική και διανοητική τους κατάσταση. Δεν στρατολογούνταν οι έγγαμοι, ο μοναχογιός χήρας, παιδιά από τις μεγάλες πόλεις. Συνήθως στρατολογούσαν ένα αγόρι ανά σαράντα οικογένειες. Οι Oθωμανοί αξιωματούχοι κατέγραφαν τα χριστιανόπουλα που επέλεγαν να πάρουν για γεννίτσαρους, την ημερομηνία γέννησης, την φυσική εμφάνισή τους, το χωριό τους, την περιοχή και την επαρχία καταγωγής τους, εισέπρατταν από το χωριό το φόρο, που θα κάλυπτε την τιμή των νέων κόκκινων ενδυμάτων των στρατολογούμενων αγοριών και το κόστος μετακίνησής τους από την πατρίδα τους,. Αφού ολοκληρώνονταν η επιλογή, το κατάστιχο συντασσόταν εις διπλούν, το ένα κρατούσε ο γιαγιάμπασης και το άλλο έπαιρνε ο «αλογάρης», ώστε να μην δωροδοκηθεί στο δρόμο και αντικαταστήσουν κάποιο παιδί με άλλο. Ακολουθούσε η σκηνή των δακρύων και των αποχαιρετισμών, που πρέπει να ήταν σπαρακτικοί. Τα παιδιά σε μπουλούκια, υπό την επιτήρηση του ένοπλου αποσπάσματος του στρατολόγου «αλογάρη», αναχωρούσαν βαδίζοντας ανά δύο πλάϊ πλάι ή πιασμένα ανά δύο από τα χέρια, στους γεμάτους σκόνη δρόμους. Οι χωρικοί γύριζαν στα χωράφια τους για να κλάψουν περισσότερο ίσως απ’ ότι έκλαιγαν οι γιοί τους. Παράλληλα οι οικογένειες, των οποίων τα αγόρια δεν είχαν επιλεγεί, λυτρώνονταν από την αγωνία κι επέστρεφαν χαρούμενοι στα σπίτια τους. Για την επόμενη επταετία, ώσπου να γίνει το επόμενο παιδομάζωμα, τα υπόλοιπα αγόρια του χωριού ήταν ασφαλή. Η τελική ομάδα των 100-120 αγοριών από την ευρύτερη περιοχή έφευγαν για την Αδριανούπολη ή την Κωνσταντινούπολη.
Οι χριστιανοί, στην προσπάθειά τους να σώσουν τα αγόρια τους, τα έκρυβαν, τα πάντρευαν πολύ μικρά, τους τσάκιζαν τα μέλη ή έπαιρναν «ψυχοπαίδια», που τα παρουσίαζαν ως δικά τους φυσικά τέκνα σε συνεννόηση με τον παπά, όταν έφθανε ο καιρός για το παιδομάζωμα. Άλλοι ασπάζονταν το ισλάμ ή έφευγαν για τις μεγάλες πόλεις ή στα βουνά. Ακόμη στο Ρουμλούκι συνήθιζαν να ντύνουν τα μικρά αγόρια με φουστάνια και κοριτσίστικα ρούχα, συνήθεια (συνεχιζόταν μέχρι τη δεκαετία του 1950-1960) που κι αυτή πρέπει να ανάγεται στην προσπάθειά τους για να μην τα πάρουν οι Οθωμανοί για γενίτσαρους ή ιτς ογλάν. Διαλέγοντας τα καλίτερα, εξυπνότερα και ομορφότερα παιδιά μιας κοινότητας, την αποστερούσαν από τους μελλοντικούς φυσικούς ηγέτες της, αφού άφηναν πίσω τους λιγώτερο προικισμένους.
Αλεξάνδρεια, 06-04-2012
ΓΙΑΝΝΗΣ Δ. ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΣ
(Απόσπασμα από το μέλλον να εκδοθεί βιβλίο του με τίτλο «TO ΡΟΥΜΛΟΥΚΙ (ΚΑΜΠΑΝΙΑ) ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΟΚΡΑΤΙΑ», όπου θα παρατίθεται και η σχετική βιβλιογραφία)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου